First Light – Chapter One

persbericht

door Jan Smits

Gisterenavond had ik zo’n “is dit echt?” moment in het glas. Een Benriach van 27 jaar oud, gebotteld op een belachelijke 61,2% ABV door de Londense onafhankelijke bottelaar One8Nine.

“First Light – Chapter One”: gedistilleerd op 21 januari 1997, 27 jaar gerijpt op één hogshead (vat 7350) en in 2024 gebotteld. Slechts 189 flessen – een mini-zonsopgang boven Speyside, gevangen in glas. Je voelt de leeftijd meteen, maar nergens wordt het vermoeid of te houtig. Het balanceert precies op die lijn tussen elegante oude Speyside en full-on dessertmodus.

In de neus is dit pure comfort whisky: geroosterde pinda’s, karamel, romige zoetheid en kleverige dadeljam, omwikkeld door een fudge-achtige laag die je blijft terugtrekken naar het glas. Zo’n neus waar je rustig tien minuten alleen al aan kunt snuffelen. Op de tong gaat hij vol in tarte-tatin-stand. Denk aan appeltaart met een dikke korst bruine suiker, donkere chocolade, limoenrasp, gekonfijte peren, zoethout, krentjes en zelfs een plak geroosterd walnotenbrood. Grote, gedurfde Speyside single malt, maar dan wél met elegantie en balans. Niks log, niks vermoeid – gewoon heel veel smaak in een mooie flow. De finish rolt maar door: warme vruchtencake, chocolade en kruidig eikenhout die langzaam overgaan in witte peper, gember en wat drogere houttonen.

Echt zo’n “ach, nog één klein slokje dan”-finish, waarbij je hand al naar het glas grijpt voordat je brein kan zeggen: “rustig aan, het is 61,2%…” En dan komt het leukste deel: een paar druppels water en hij schakelt van versnelling. Alles wordt zachter, ronder, speelser. Meer zoete vruchten, meer romigheid, nieuwe laagjes kruiden – alsof er drie verschillende whisky’s in één fles zitten en je ze één voor één aan het unlocken bent.

Dit is precies waarom cask strength whisky zo verslavend is als je graag speelt met water, proefnotities en mini-veranderingen in je dram. Dit is pas mijn tweede whisky van One8Nine en allebei zijn ze bizar goed. Echte “independent bottler danger zone”: voor je het weet ben je verdiept in obscure casknummers en wil je ze allemaal proberen.

Een Benriach van 27 jaar had ik nog niet eerder in het glas en het is meteen een voltreffer: rijk, nootachtig, fruitig, kruidig en chocolade-achtig Speyside-karakter op natuurlijke vatsterkte, gelimiteerde oplage en een fles die z’n plek in een serieuze whiskycollectie dubbel en dwars verdient. Perfect voor whisky lovers, whisky geeks en iedereen die leeft voor memorabele drams en van die veel te late proefsessies waar één glas er toch altijd twee worden.